Θράκη - Στις παρυφές του Ελληνισμού

Μετά από ένα ωραίο πρωινό στο ξενοδοχείο μας, θα περπατήσουμε στα όμορφα σοκάκια της παλιάς πόλης. Όπως συνηθιζόταν, στις περισσότερες πόλεις κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, έτσι και στην Ξάνθη η ρυμοτομία οργανωνόταν με βάση τις γειτονιές (μαχαλάδες) οι οποίες αντίστοιχα αναπτύσσονταν με βάση κάποιο θρησκευτικό κέντρο (εκκλησία, τζαμί, συναγωγή). Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι η συνύπαρξη χριστιανών, μουσουλμάνων και Εβραίων δημιούργησε ένα μείγμα που πάντρευε τον ανατολικό και το δυτικό πολιτισμό αφήνοντας οικοδομήματα με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Εδώ θα έρθουμε σε επαφή με το αισθητικά άρτιο αποτέλεσμα της σύνθεσης διαφορετικού τύπου πολυμορφικών κατοικιών με φόντο το φυσικό τοπίο των οροσειρών της περιοχής. Οι κατασκευαστικές τεχνικές άλλωστε εκτός από τις θρησκευτικές αντιλήψεις σχετίζονταν άμεσα με τη διαθεσιμότητα των ντόπιων υλικών.

Ο περίπατος μας θα καταλήξει στο Λαογραφικό Μουσείο της πόλης που στεγάζεται σε δύο διώροφα κτίρια του 1870. Ανήκαν στην οικογένεια καπνεμπόρων Κουγιουμτζόγλου και σχεδιάστηκαν σε νεοαναγεννησιακό ύφος από γνωστό Ρώσο αρχιτέκτονα. Χαρακτηριστικό της διακόσμησης είναι η χρήση κόκκινων πλίνθων ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι εσωτερικές τοιχογραφίες που αποδίδονται σε Γερμανό νεορομαντικό ζωγράφο. Βρίσκεται σχεδόν δίπλα στην πλατεία Μητρόπολης σε μια περιοχή που αποτελούσε το κέντρο του ελληνισμού κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Στην περιήγηση μας στο μουσείο θα παρατηρήσουμε την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη που συντελέστηκε στην Ξάνθη τους τελευταίους αιώνες. Θα μάθουμε για τις καθημερινές συνήθειες των κατοίκων του παρελθόντος και θα μπορέσουμε να επεξεργαστούμε χρηστικά αντικείμενα και εργαλεία που πλέον δεν χρησιμοποιούνται. Ξεναγός μας στην περιήγηση της παλιάς πόλης και του Μουσείου θα είναι συνεργάτης του Μουσείου.

Πολύ κοντά γίνεται το Παζάρι η ιστορία του οποίου, χάνεται στα χρόνια της οθωμανικής περιόδου με απαρχή τον 15ο αιώνα. Ξεκίνησε ως ζωαγορά, συνέχισε ως αγορά οπωροκηπευτικών. Με αρχική τοποθεσία, μέχρι το 1920 στη σημερινή κεντρική πλατεία, γινόταν κάθε Κυριακή και έκτοτε κάθε Σάββατο. Είναι μια από τις πιο σημαντικές υπαίθριες εμπορικές δραστηριότητες στη Βόρεια Ελλάδα με χιλιάδες επισκέπτες από τις βαλκανικές χώρες όλο το χρόνο, ενώ ημερήσιες εκδρομές πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο από τους όμορους νομούς. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Ρομά, πρόσφυγες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Αφρικανοί και Kινέζοι συνυπάρχουν αρμονικά, δίδοντας στο παζάρι ένα ιδιαίτερο χρώμα, το οποίο δεν συναντάει κανείς σε άλλες υπαίθριες αγορές. Στους πάγκους τους θα βρούμε από οπωροκηπευτικά και κάθε λογής τρόφιμα, χαλιά, κουβέρτες, είδη ένδυσης και υπόδησης, είδη οικιακής χρήσης και παιχνίδια που σκιαγραφούν τη μοναδική ατμόσφαιρα του παζαριού. Θα ενδώσουμε και εμείς στον πειρασμό μιας μικροαγοράς. Πριν αφήσουμε την πόλη μπορούμε να κάνουμε ένα μικρό πέρασμα από το σπίτι του Μάνου Χατζιδάκι, που σήμερα είναι χώρος μουσικής.

Επόμενος στόχος μας είναι τα Πομακοχώρια στην παραμεθόριο με τη Βουλγαρία. Ο χρόνος κυλάει αργά εδώ. Μοιάζει να βρίσκεσαι σε άλλη εποχή. Η πομάκικη γλώσσα είναι που καθορίζει τον πληθυσμό και όχι η εθνική συνείδηση. Πρώτη επαφή μας με τον γυναικείο Πομάκικο συνεταιρισμό “Πλετένο” που θα μας υποδεχτεί φιλόξενα στο παλιό συνοριακό φυλάκιο (την μπάρα) για να μας δείξει τα υφαντά του αλλά και τα αγροτικά προϊόντα που επεξεργάζεται και συσκευάζει. Αμέσως μετά θα επισκεφτούμε το κοντινότερο χωριό στην Ξάνθη, τη Σμίχθη να πάρουμε μια γεύση μιας άλλης Ελλάδας μέσω της αφήγησης του πρώην δάσκαλου του χωριού.

Αργότερα το μεσημέρι θα βρεθούμε για φαγητό στο εστιατόριο ‘Παλαιά Πόλις’ στην Ξάνθη σε ένα εξαιρετικό δείπνο με κυνήγι και άλλα καλούδια. Στη βραδινή μας βόλτα που ακολουθεί, αξίζει να επισκεφτούμε το Σπίτι της Σκιάς του Μηχανικού - Εικαστικού Τριαντάφυλλου Βαΐτση με τα ιδιαίτερα ‘γλυπτά σκιάς’ του, να γνωρίσουμε τον καλλιτέχνη και να ακούσουμε από τον ίδιο την εικαστική πρόταση του.

Σήμερα μετά το γνωστό πρωινό θα αφήσουμε την Ξάνθη για την Δράμα μέσα από μια μαγευτική διαδρομή στα Στενά του Νέστου. Οι κατάφυτες όχθες του ποταμού και οι απόκρημνοι βράχοι που βυθίζονται απότομα μέσα στα νερά του, αποτελούν ένα μοναδικό σκηνικό, που σε συνδυασμό με την απουσία θορύβων ανθρώπινης δραστηριότητας μετατρέπουν τον τόπο σε ιδανικό προορισμό ξεκούρασης και ηρεμίας. Παραπλεύρως του ποταμού υπάρχουν πανέμορφα χωριά.

Πρώτη επίσκεψη της ημέρας το Παρανέστι όπου θα γνωρίσουμε τον πολυπράγμονα μελισσοκόμο κο Γιώργο Καρυπίδη στο ‘μέλι της αρκούδας’ που θα μας μιλήσει για τη συλλογή του βιολογικού μελιού του από αυτοφυή βλάστηση αλλά και για τις αρκούδες της περιοχής που το τιμούν δεόντως. Μαζί θα φτιάξουμε παστέλι με σουσάμι που θα καταναλώσουμε πάραυτα. Η συνάντηση θα γίνει στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ροδόπης το οποίο έχει και το ίδιο την αξία του. Μόλις στα 2 χιλιόμετρα θα φτάσουμε στον παράδεισο, σε ένα μέρος μαγικό δίπλα στο Νέστο από εκεί που ξεκινάνε οι ομάδες των νέων για ράφτιγκ. Εμείς θα περπατήσουμε δίπλα στο ποτάμι ή θα το απολαύσουμε πίνοντας το καφεδάκι μας στο Καφέ Φορέστις.

Συνεχίζουμε για το Οινοποιείο Νίκου Λαζαρίδη στο Δοξάτο. Μια σύντομη ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου και μια μικρή οινογνωσία θα μας δώσουν το στίγμα της ανωτερότητας των Δραμινών κρασιών και του οινοπαραγωγού. Το extra αυτού του οινοποιείου είναι η Πινακοθήκη “Μαγικό Βουνό” που στεγάζει έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, που διακόσμησαν τις ετικέτες της κάθε εσοδείας του “Μαγικού Βουνού”. Πρωτότυπες δημιουργίες που εκφράζουν σχεδόν το σύνολο των τάσεων της ζωγραφικής, από τον ρομαντισμό και τον ρεαλισμό, έως τον υπερρεαλισμό και τη μοντέρνα τέχνη. Διαφορετικές εικόνες, που έχουν ωστόσο ως αδιόρατο συνδετικό κρίκο μια μοναδική φιάλη ενός Icon κρασιού. Ένας ιδιαίτερος χώρος, εκεί όπου ο πολιτισμός των εικαστικών τεχνών, γίνεται ένα με την κουλτούρα του οίνου.

Η επόμενη στάση μας είναι εξίσου εντυπωσιακή. Είναι το Σπήλαιο πηγών του Αγγίτη ποταμού (εφόσον δεν έχει πλημμυρίσει) με λευκούς και κόκκινους σταλακτίτες όπου ο επισκέπτης κινείται σε ένα διάδρομο πάνω στο ποτάμι αντίθετα με τη ροή των ορμητικών νερών. Την ομορφιά της εικόνας συμπληρώνει ένας μεγάλος υδραυλικός τροχός που κάλυπτε τις ανάγκες ύδρευσης της περιοχής στην οθωμανική περίοδο. Η αναλυτική ξενάγηση από τον φύλακα ολοκληρώνει την επίσκεψη.

Καταλήγουμε στη σημερινή μας περιπλάνηση στην πανέμορφη Δράμα. Αφού κάνουμε μια πρώτη γνωριμία με την πόλη θα γευματίσουμε στους Εντράδες. Μετά το φαγητό επιστρέφουμε στην Ξάνθη για ξεκούραση. Το βράδυ ελεύθερο για βόλτες στην πόλη.

Πρωί πρωί θα βάλουμε πλώρη για την τελευταία ατραξιόν του πλούσιου ταξιδιού μας, το στολίδι της περιοχής, το θέατρο των Φιλίππων. Οι Φίλιπποι αποικία των Θασίων πήραν το όνομά τους από τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο τον Β΄ που τους οχύρωσε. Στα ελληνιστικά χρόνια κατασκευάστηκε το θέατρο και πέρασε η Εγνατία οδός που μετέτρεψε την πόλη σε σημείο αναφοράς της περιοχής.Τέλος το 50 μ. Χ. ο Απόστολος Παύλος ίδρυσε εδώ την πρώτη Χριστιανική εκκλησία σε ευρωπαϊκό έδαφος. Μετά την εμπνευσμένη ξενάγηση της ξεναγού μας θα συνεχίσουμε για Καβάλα. Στην Καβάλα πάλι μας περιμένει ένα μοναδικό μουσείο, το Δημοτικό Μουσείο Καπνού, ένα πέρασμα από το Ιμαρέτ (το πρώην οθωμανικό ορφανοτροφείο και νυν ξενοδοχείο πολυτελείας) και στο διπλανό Μουσείο Μεχμέτ Αλή. Αμέσως μετά θα απολαύσουμε την πανοραμική θέα της πόλης με το καφεδάκι μας στο Μπρίκι Καφέ. Τέλος για φαγητό μας περιμένουν στο παλιό χαμάμ – σήμερα ταβέρνα Σούσουρο. Μετά το φαγητό θα περάσουμε με το πούλμαν μας από τις Καμάρες (το ρωμαϊκό υδραγωγείο), ολοκληρώνοντας την γνωριμία μας με την πόλη.

Γεμάτοι από εικόνες, ακούσματα και υπέροχες γεύσεις θα επιστρέψουμε στην Ξάνθη. Το βράδυ ελεύθερο για βόλτες στην πόλη.

Μετά από ένα όμορφο πρωινό ξεκινάμε για την σημερινή μας τελευταία εξόρμηση στην Κομοτηνή και τα πέριξ. Θα περάσουμε πρώτα όμως από τον υδροβιότοπο της λίμνης Βιστωνίδας. Θα δούμε το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στη νησίδα της λιμνοθάλασσας σε ένα περιβάλλον απόλυτης ηρεμίας και τις βαρκούλες του παρακείμενου εσωτερικού μικρού ψαρολίμανου Πόρτο Λάγος. Λίγο πριν μπούμε στην πόλη της Κομοτηνής θα σταματήσουμε για να δοκιμάσουμε το περίφημο σουτζούκ λουκούμι στου Νεντίμ και θα μάθουμε από πρώτο χέρι από την ιδιοκτήτρια κυρία Οσλέμ την πορεία της επιχείρησης μέσα στα χρόνια και παράλληλα τη ζωή του Οθωμανικού στοιχείου στην πόλη.

Και να που φτάνουμε στην Κομοτηνή τον τόπο με δύο φωνές και μία ψυχή. Θα πάρουμε μια πρώτη ιδέα από την πόλη τριγυρνώντας στα περιφερειακά αξιοθέατα της, το Κεντρικό Ηρώο – σπαθί, το πάρκο Αγίας Παρασκευής, το Βυζαντινό φρούριο, το ναό Κοιμήσεως Παναγίας, το αρχοντικό Νέστορα Τσανακλή, το Μουσείο Καραθεοδωρή. Στο κέντρο πάλι με τα πόδια παρέα με τη συμπαθή και καταρτισμένη ξεναγό μας, θα δούμε το Εσκί τζαμί το παλαιό Ιμαρέτ, τα τενεκετζίδικα, τα παλαιοπωλεία, τα μαχαιράδικα και φυσικά θα δοκιμάσουμε τις τοπικές λιχουδιές, στραγάλια, ταχίνι, μπουγάτσα του αέρα, σαλέπι. Θα καταλήξουμε που αλλού…για φαγητό στο τσιπουράδικο Κονκασέ που κάνει τη διαφορά στη γεύση της πόλης.

Μετά το φαγητό θα επιστρέψουμε στην Αλεξανδρούπολη για ένα απογευματινό καφέ και χάζι στο κέντρο της πόλης λίγο πριν επιβιβαστούμε στο αεροπλάνο μας για την επιστροφή στην Αθήνα.